جاذبههای فرهنگی، تاریخی
ويژگيهاي تاريخي ،طبيعي و فرهنگي طالقان موجبات ظهور مشاهيري در زمينه هاي گوناگون هنري مانند - خط ، نقاشي و ادبیات و موسيقي را فراهم آورده است و بزرگاني همچون درويش عبدالمجيد طالقاني (استاد بلا منازع خط شكسته)، ميرعماد و غلامحسين امير خاني (اساتيد گذشته و معاصر خط نستعليق) و استاد استادان موسيقي ،غلامحسين درويش (درويش خان) و مرحوم جلال آل احمد در ادبیات را در دامان خود پرورانده است.ظهور مردان مبارزی چون مرحوم آیت اله سید محمود طالقانی و دکتر حشمت طالقانی و دهها چهره مبارز و شاخص دیگر از افتخارات طالقان است .
منزل آیت الله طالقانی در گلیرد و یادمان درویش عبدالمجید طالقانی در مهران از آثار دیدنی و تاریخی و فرهنگی طالقان به شمار میآیند. از دیگر آثار و بناهای تاریخی طالقان - مصون مانده از آسیبهای طبیعی - میتوان به برخی قلعهها، امامزادهها، مقبره ها ، حمامها و آسیابهای آبی اشاره کرد.
* بقعهٔ شیخ حسین الهی معروف به جد بزرگوار در روستای دیزان، جنب مسجد آیت الله شیخ مرتضی دیزانی
* ارژنگ قلعه در میناوند، قلعه منصور و قلعه کیقباد در شمال هرنج، قلعه دختر در گته ده، قلعه پراچان و قلعه فالیس، امامزاده هارون در جوستان، شاه محمد حنیفه در کرکبود، امامزاده زکریا در میراش، امامزاده ابراهیم در تکیه ناوه و امامزاده یوسف در بادامستان و نیز امام زادههای روستایهای سید آباد، اورازان، کش، کشرود، کلارود، اسفاران، خچره، بقعه میر ، و مقبره پیران در دیزان، مهران، گته ده و اوانک، بقایای آسیابهای آبی در برخی از روستاها و نیز آثار نهر بزرگ انتقال آب از طالقان به قزوین در امتداد قلههای رشته کوههای جنوبی طالقان، بسیار دیدنی است.
چشمه ها و غارهای طالقان
كوههاي بلند رشته كوه البرز مملو از چشمههاي آب گرم است و طبيعتأ منطقه طالقان هم كه در كنار اين رشته كوهها واقع شده، از اين قاعده مستثني نيست. مشهورترين اين چشمهها عبارتند از: چشمه آب گرم در شمال روستاي گراب در بالاطالقان، چشمه آب گرم «گنداب» در شمال روستاي دهدر در بالاطالقان و چشمه آب گرم در شمال روستاي هرنج همچنين در اين منطقه غارها و دخمههاي طبيعي فراواني وجود دارد كه برخي از آنها را معرفي ميكنيم.
غار بزج: اين غار در روستاي بزج طالقان واقع شده و در گذشته، از آن به عنوان پناهگاه استفاده ميشده است. آثاري از كارهاي دستي و محل دروازه و ديدهباني و همچنين نشيمنگاه در آن مشاهده ميشود. طول اين غار 25متر است.
غار كلهسنگ: در كوهي به همين نام در نزديكي قريه سوهان و قريه آرتون واقع شده.
غار مرغبند: در شمال روستاي «ناريان» قرار دارد .
دخمه باستاني خليزر: در مزرعهاي به همين نام در روستاي «وركش» واقع است .
دخمه باستاني بادامستان: در جوار امامزاده يوسف، روبهروي روستاي «وشته» قرار گرفته.
آبشارهای طالقان
ميزان بارندگي نسبتا زياد اين منطقه كوهستاني و چشمهساران فراوان و رودخانههاي فصلي و دائمي آن، منشاء وجود و پيدايش آبشارهاي زيادي است و اين از ديگر جلوهها و زيباييهاي طبيعي طالقان به شمار ميرود.
آبشارهاي متعدد فصلي و دائمي در انحناء و سينه كوهها و دامنه ارتفاعات، چشمها را مينوازد. مشهورترين اين آبشارها عبارتند از: آبشار «شلبن» در جنوب روستاي بزج، آبشار «ترنو» در جزينان دربند و آبشار «آسكان» در روستايي به همين نام، آبشار کرکبود در حاشبه شمالی روستای کرکبود ، آبشار «سفيدآب» در جوار مزرعه و كوهي به همين نام كه در غرب قله شاهالبرز واقع است.
قلل منطقه طالقان
راه رفتن بر البرز بارزترين ويژگي طبيعت طالقان، وجود ارتفاعات و قلل متعدد و زيباست.رشتهكوه فرعي طالقان، بخشي ازرشتهكوه اصلي البرزاست كه طول آن حدود90کيلومتر و عرض آن از5 تا 25كيلومتر است.
معروفترين قله رشته طالقان، شاهالبرز (البرز بزرگ) با بلنداي 4200متر از سطح درياست كه در شمال آن، هشت يخچال كوچك، ديدني و زيبا وجود دارد كه جمع مساحت آنها حدود 260000 مترمربع است. پوشش گياهي غني و چشمهساران زلال و آبشاران متعدد آن، زيبايي كمنظيري به اين قله داده است؛ قلهاي كه در عين حال سفره پرباري براي دامداران و مأمني گشادهدست براي حيات وحش منطقه است. چهره زيبا و نعمات فراوان شاهالبرز، اين قله را در ديده دلبستگان آن، به هيات زيباترين چكاد جهانشان جلوهگر ساخته است. شاهالبرز 5 قله فرعي دارد كه بين گردنه مالخاني و تنوركان واقع شده است.شاه البرز، نمونهاي است از دهها قله ديگر طالقان كه از جمله مهمترين آنها عبارتند از:
قله «صاد» با ارتفاع حدود 4000 متر از سطح دريا در شرق دره جزينان، قلل «كلوان1» و «كلوان2»، «ميشچال2،1و3» با ارتفاع 4150 تا 4200 متر، قلل «لشكرك كوچك» و «لشكرك بزرگ»، «زرين كوه» يا «ماسهچال»، «كاهار بزرگ و كوچك»و قله علم کوه .